Grypa w czasie pandemii – czy zniknęła?

W dobie pandemii koronawirusa łatwo zapomnieć o innych chorobach zakaźnych. Na każdym kroku słyszymy o COVID-19, martwimy się jego wpływem na nasze życie i można odnieść wrażenie, że nowy wirus wyparł wszystkie inne choroby. Nic bardziej mylnego. Faktycznie, ze względu na to, że nosimy maseczki, izolujemy się i przykładamy większą wagę do mycia rąk, liczba zachorowań na grypę jest mniejsza, niż w poprzednich sezonach, ale nie oznacza to, że choroba zniknęła zupełnie. 

W Polsce sezon epidemiczny grypy liczymy od 1 września danego roku kalendarzowego do 31 sierpnia następnego roku. Zakażenia występują przez cały sezon epidemiczny, jednak ich szczyt ma miejsce zwykle między styczniem a marcem.1 Mimo, że każdy sezon jest wyjątkowy, ponieważ co roku dominują inne szczepy wirusa grypy, sezony 2019/2020 i 2020/2021 są szczególnie osobliwe ze względu na wybuch pandemii COVID-19. Z danych epidemiologicznych NIZP-PZH wynika, że w sezonie 2019/2020 liczba zachorowań na grypę była niższa, niż w czterech poprzednich sezonach.2 Mimo to, wciąż pozostaje ona niemała.

Dotychczas w sezonie 2020/2021 (od 1.09.2020 do 31.03.2021), zanotowano 1 447 941 zgłoszeń przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę.2 Od 01.01.2021 do 31.03.2021 co tydzień odnotowywano średnio 47 137 przypadków grypy, a 95 osób było hospitalizowanych.2 Co więcej, w pierwszej połowie lutego 2021 br. (w tygodniu 1-7.02) minister zdrowia Adam Niedzielski informował, że liczba zachorowań na grypę przekroczyła liczbę zachorowań na COVID. Jak podał, w tym okresie na grypę zachorowały 41 047 osób, a na COVID 36 795. 

W poprzednim sezonie, w okresie od 01.09.2019 do 15.07.2020 na grypę i zakażenia grypopodobne zachorowało 3 873 136 osób.3 Odnotowano wtedy 13,2% mniej zachorowań niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu. W sezonie 2018/2019 było ich 4 491 879. 3

Dlaczego mniej osób choruje teraz na grypę?

Od połowy marca 2020, z powodu wybuchu pandemii COVID-19, wprowadzono zasadę dystansu społecznego, a także stopniowo wprowadzano inne ograniczenia, takie jak: zamknięcie szkół i części zakładów pracy, obowiązek noszenia maseczek, ograniczenie możliwości podróżowania. W tym samym czasie zachorowalność na grypę zaczęła spadać. Wirus grypy, tak jak wirus SARS-CoV-2 (powodujący COVID-19), rozprzestrzenia się drogą kropelkową, dlatego też zakrywanie ust i nosa oraz unikanie dużych skupisk ludzi i wzmożona higiena, przyczyniły się do ograniczenia jego rozprzestrzeniania się. 

Dane o zachorowaniach na grypę mogą być dodatkowo zaniżone, zarówno ze względu na to, że wielu chorych nie udaje się do lekarza, jak również z powodu niedoskonałości w systemie rejestracji przypadków chorób zakaźnych. Dodatkowo, grypa zaostrza wiele chorób współistniejących, a także powoduje szereg powikłań u pacjentów z wieloma schorzeniami, przez co jako przyczynę zgonów wywołanych zakażeniem grypą często wskazuje się inne choroby. 

Jak chronić się przed grypą?

Niekwestionowanie najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie i jej powikłaniom są szczepienia ochronne. Stosowane są od ponad 60 lat, a ich bezpieczeństwo i skuteczność zostały naukowo potwierdzone. Należy jednak pamiętać, że uzyskany po szczepieniu poziom przeciwciał ochronnych zmniejsza się wraz z upływem czasu.5 Co więcej, wirusy grypy nieustannie mutują. W związku z tym WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) każdego roku ustala, jaki powinien być skład szczepionki i pod koniec lutego aktualizuje go tak, aby był on dostosowany do występowania wirusów dominujących w danym sezonie epidemicznym. Dlatego też, w celu uzyskania najskuteczniejszej ochrony przed grypą, konieczne jest powtarzanie szczepień co roku.5

Wykształcenie odporności organizmu po podaniu szczepienia trwa ok. 2 tygodnie.5 Optymalnie szczepienie powinno więc nastąpić przed szczytem zachorowań (w Polsce przypada on między styczniem a marcem). 

Liczne towarzystwa naukowe, międzynarodowe organizacje, a także eksperci medyczni Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy jednogłośnie rekomendują szczepienia przeciwko grypie. Dotyczy to przede wszystkim osób z grup ryzyka powikłań pogrypowych. 

Opracowano na podstawie:
1. http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa  - Data ostatniego dostępu 03.2021
2. http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm - Data ostatniego dostępu 04.2021
3. https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa/?strona=4#czy-zachorowalnosc-na-grype-spadla-dokladnie-w-momencie-wybuchu-pandemii-koronawirusa-sars-cov-2 -      Data ostatniego dostępu 03.2021
4. Questions and Answers. Recommended composition of influenza virus vaccines for use in the Northern hemisphere 2021-2022 influenza season and development of candidate vaccine viruses for pandemic preparedness. https://www.who.int/influenza/vaccines/virus/recommendations/202102_qanda_recommendation.pdf?ua=1 - Data ostatniego dostępu 03.2021
5. https://www.cdc.gov/flu/prevent/keyfacts.htm 
6. WHO Recommended composition of influenza virus vaccines for use in the 2021-2022 northern hemisphere influenza season. https://www.who.int/influenza/vaccines/virus/recommendations/2021-22_north/en/ - Data ostatniego dostępu 03.2021
7. Program Szczepień Ochronnych na rok 2021. http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2020/117/akt.pdf - Data ostatniego dostępu 03.2021
8. https://www.politykazdrowotna.com/70035,liczba-zachorowan-na-grype-przekroczyla-liczbe-zachorowan-na-covid - Data ostatniego dostępu 03.2021
*skład dla szczepionek egg-based, tj. wytwarzanych z użyciem wirusów grypy namnażanych w zarodkach kurzych
MAT-PL-2101362-1.0-0.4/2021

Udostępnij
w social mediach: