Przyczyny grypy - jak i gdzie możemy się zarazić?

Grypa to zakaźna, wirusowa choroba górnych i dolnych dróg oddechowych, którą zarażamy się najczęściej od innych ludzi (wyjątek stanowią odmiany odzwierzęce, np. ptasia lub świńska). Transmisji wirusa sprzyjają niskie temperatury oraz duże skupiska ludzi. Dlatego też w okresie jesienno-zimowym warto wzmacniać odporność i w miarę możliwości unikać kontaktu z osobami zarażonymi.

Rozprzestrzenianiu się wirusa grypy sprzyja niska wilgotność powietrza i obniżenie temperatury. Dlatego też najczęściej atakuje on w porze jesiennej, zimą lub wczesną wiosną. W Polsce szczyt zachorowań obserwuje się między styczniem a marcem. Zarazić się możemy przede wszystkim drogą kropelkową – w czasie gdy osoba chora kaszle lub kicha. Zakażenie może nastąpić również przez kontakt bezpośredni np. w czasie pocałunku. Jeśli przebywamy  blisko osoby zarażonej, kropelki jej śliny, służące wirusowi za środek transportu między ludźmi, mogą osadzać się na naszej błonie śluzowej, znajdującej się w ustach i nosie. Pojedyncze kichnięcie uwalnia od 2 do 5 tys. takich kropelek z prędkością 167 km/h. Z tego względu ryzyko zakażenia znacząco wzrasta, jeśli przebywamy w zatłoczonych miejscach, w których istnieje statystycznie duże prawdopodobieństwo spotkania osoby chorej, np. w komunikacji miejskiej.

Niestety nawet jeśli unikaliśmy osób kichających i kaszlących, nie oznacza to, że nie możemy się zarazić. Wirus może znajdować się na przedmiotach codziennego użytku lub na rękach osoby zarażonej. W sprzyjających warunkach zdarza mu się przetrwać poza ludzkim organizmem nawet do 3 dni. Dotykając powierzchni, na której wirus grypy jest obecny, przenosimy go na nasze ręce. W ten sposób może wejść w kontakt z jedzeniem lub z naszymi śluzówkami, np. kiedy ocieramy cieknący nos.

W przypadku grypy odzwierzęcej dochodzi jeszcze jedna droga zarażenia. Wirus przenosi się poprzez bliski kontakt (np. dotykanie) z chorymi lub martwymi zwierzętami – świniami lub ptakami, zarówno domowymi, jak i dzikimi. Może również zagościć w naszym organizmie w wyniku spożywania surowego lub niedogotowanego mięsa lub surowych jaj chorych ptaków.

Objawy typowe dla grypy

U większości osób grypa objawia się średnio dwa dni po kontakcie z wirusem. Zanim pojawią się pierwsze objawy, możemy zakażać innych nie zdając sobie z tego sprawy - małe dzieci nawet 6 dni zanim wystąpią pierwsze symptomy choroby. A jak się już grypa rozwinie, chory zakaża średnio przez 7-10 dni. Sprzyja to rozprzestrzenianiu się choroby.

Objawy kliniczne grypy są niestety bardzo podobne do COVID-19. Są to przede wszystkim:

• bardzo wysoka gorączka, sięgająca nawet 40 stopni C.
• suchy, męczący kaszel, ból w klatce piersiowej, duszności
• silne bóle głowy i mięśni, dreszcze
• długotrwałe, nasilone osłabienie.

Czasami pojawiają się też:

• zadyszka lub trudności w oddychaniu
• ból gardła
• katar lub zatkany nos
• wymioty i biegunka (częściej u dzieci niż u dorosłych)

Każdy z powyższych objawów może występować w różnym nasileniu – od braku danego objawu, aż do poważnego stadium jego zaawansowania. Większość z nich ustępuje samoistnie po 5–7 dniach, ale kaszel, zmęczenie i uczucie rozbicia mogą się utrzymywać do ok. 2 tyg.

Co jest przyczyną grypy?

Przyczyną grypy jest wirus, który przenosi się między ludźmi. Występuje on w podtypach A, B oraz C. Dla naszego gatunku największe zagrożenie stanowi typ A, występuje zarówno u ludzi jak i u zwierząt. Charakteryzuje się  ciężkim przebiegiem klinicznym, a także dużą zmiennością szczepów oraz zdolnością wywołania zarówno pandemii i epidemii. Zakażenie typem B przebiega łagodniej, występuje tylko u ludzi   może  wywołać epidemię. Typ C na ogół nie powoduje pełnoobjawowych zakażeń u ludzi i nie jest uwzględniany przy tworzeniu szczepionek.

Główny problem z wirusem grypy polega na tym, że szybko mutuje. W związku z tym szczepionka, którą przyjęliśmy rok wcześniej nie chroni skutecznie przed szczepami, które pojawiają się w kolejnym roku. Z tego względu często pojawia się pytanie „skąd wiadomo, przed jakimi szczepami wirusa trzeba będzie chronić ludzi w danym sezonie”? Aby to ustalić, eksperci WHO opierają się na danych wirusologicznych i epidemiologicznych dostarczanych przez ogólnoświatową sieć ponad 8 000 laboratoriów. Każdego roku WHO wydaje rekomendacje dotyczące składu szczepionki na dany sezon.

Większość z nas jest w stanie zwalczyć wirusa, ale niektóre osoby są szczególnie narażone na ciężki przebieg choroby lub powikłania po niej. Do grupy ryzyka należą:

• Chorzy na cukrzycę lub cierpiący na choroby układu krążenia, czy też oddechowego
• Seniorzy po 65 roku życia
• Dzieci
• Kobiety w ciąży

W ich przypadku szczególnie ważna jest profilaktyka, której najskuteczniejszą formą są szczepienia. Warto skorzystać z nich najwcześniej, jak to możliwe Każdego roku szczyt sezonu dla półkuli północnej przypada na okres od stycznia do marca. Dlatego, jeśli nie zdążyliśmy się zaszczepić w okresie jesiennym, nie jest za późno na zaszczepienie. Warto pamiętać, że budowanie odporności poprzez przyjmowanie szczepień trwa około 2-3 tygodni. Zadbaj o zdrowie swoje i biskich.

Opracowano na podstawie:
1. https://szczepieniaprzeciwgrypie.pl/grypa-baza-wiedzy/o-chorobie – Data ostatniego dostępu – 14.01.2021
2. https://szczepieniaprzeciwgrypie.pl/grypa-aktualnosci/covid-19-grypa-a-moze-przeziebienie-skad-mamy-wiedziec-co-nam-dolega - Data ostatniego dostępu - 14.01.2021
3. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/choroby-zakazne/wirusy-grypy-rodzaje-objawy-zakazenia-leczenie-aa-bYZs-AGrz-t5Ye.html#wirus-grypy-jak-mozna-sie-zarazic - Data ostatniego dostępu - 14.01.2021

Udostępnij
w social mediach: