Czy szczepienie przeciw grypie zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera?

W czasopiśmie „Journal of Alzheimer’s Disease” opublikowano wyniki badania, które wskazują na możliwy związek szczepienia przeciw grypie sezonowej z mniejszą częstotliwością występowania choroby Alzheimera

W analizie uwzględniającej znane czynniki, które mogły zakłócić wyniki badania wykazano, że u osób zaszczepionych przeciw grypie, w porównaniu z osobami nieszczepionymi, ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera było mniejsze aż o 40%. Badanie dotyczyło pacjentów w wieku powyżej 65 lat.

Aby sprawdzić to powiązanie przeprowadzono badanie kohortowe. Jest to rodzaj badania, w którym ocenia się wystąpienie określonego punktu końcowego w grupach (kohortach) osób różniących się jakimś czynnikiem, u których ten punkt końcowy na początku obserwacji nie występował. W tym konkretnym przypadku oznacza to, że dane dotyczyły osób z dwóch różnych grup (kohort) – szczepionych i nieszczepionych, które przed badaniem nie cierpiały na chorobę Alzheimera. Następnie sprawdzono, u ilu pacjentów z obu grup doszło do rozwoju choroby. Badanie prowadzone było z retrospektywnym zbieraniem danych – opierało się na analizie danych zbieranych wcześniej.

Celem badania była ocena związku między szczepieniem przeciw grypie sezonowej a występowaniem choroby Alzheimera w populacji USA. Wyniki są obiecujące, ale badacze zwracają uwagę na to, że względnie krótki okres obserwacji i jego retrospektywny charakter nie pozwalają jednoznacznie potwierdzić związku przyczynowego – podejrzewa się jego istnienie, ale na razie brak jednoznacznych dowodów.

Szczepienie przeciw grypie może również zmniejszać szanse wystąpienia otępienia

Wiązanie szczepienia przeciw grypie z dodatkowymi korzyściami zdrowotnymi w przypadku osób starszych nie jest czymś nowym. W 2021 roku w czasopiśmie „Vaccine” opublikowano wyniki badania kohortowego z prospektywnym zbieraniem danych, którego wyniki wskazywały na mniejsze występowanie otępienia w populacji osób zaszczepionych. W analizie uwzględniającej znane czynniki, które mogłyby zakłócać badanie, oszacowano, że u osób, które zaszczepiły się przeciw grypie ryzyko rozwoju otępienia było o 14% mniejsze niż u osób niezaszczepionych.

Nie jest to jednak wynik jednorazowego zaszczepienia się. Zaobserwowano, że mniejsze ryzyko otępienia dotyczyło osób, które szczepiły się przeciwko grypie co najmniej w 6 sezonach epidemicznych grypy. Korzyść więc jest następstwem długotrwałych działań profilaktycznych.

Autorzy badania zauważyli też, że w przypadku ludzi zmniejszenie ryzyka wystąpienia otępienia, nie jest powiązane ze zmniejszeniem szansy zachorowania na grypę. Oznacza to, że to nie grypa zwiększa szanse na rozwój otępienia, ale sama szczepionka w jakiś sposób częściowo zapobiega jego rozwojowi.

Ta obserwacja wspiera stawianą już wcześniej hipotezę treningu układu odporności pod wpływem szczepień. Ich podawanie jest impulsem do powstawania nieswoistej ochrony przed neurotoksycznym stanem zapalnym związanym z chorobami zakaźnymi i stresem oksydacyjnym, które prowadzą do rozwoju otępienia.

Występowanie tego mechanizmu zaobserwowano też w przypadku szczepień przeciwko innym chorobom. Ma on obecnie jedynie charakter przypuszczeń, zasługuje jednak na zainteresowanie i dalsze badania.

Jakie są korzyści ze szczepienia przeciw grypie?

Postulowane w badaniach korzyści płynące z zaszczepienia przeciwko grypie nie są jedynymi. Przede wszystkim stanowią one najskuteczniejszy środek zapobiegania grypie. W przypadku osób z grup ryzyka mają też szereg innych korzyści.

Szczepienie przeciw grypie osób w wieku 65+ obniża również o:

• 50% ryzyko pobytu w szpitalu
• 68% ryzyko zgonu
• 56% ryzyko zachorowania na choroby układu oddechowego.

U osób cierpiących na choroby układu krążenia zmniejsza o:

• 67% ryzyko zawału
• 75% zgonu sercowo naczyniowego
• 54% ryzyko udaru.

U pacjentów cierpiących na Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc:

• 84% (u pacjentów z łagodną postacią POChP) i 85% (u pacjentów z ciężką postacią POChP) redukcji przypadków ostrej choroby układu oddechowego
• 52% liczbę hospitalizacji z powodu zapalenia płuc
• 70% liczbę zgonów ze wszystkich przyczyn

Kto powinien się szczepić przeciw grypie?

Choć opisane powyżej korzyści dotyczą przede wszystkim osób w wieku 65+ warto pamiętać, że nie tylko oni mogą odnieść korzyść z ze szczepienia. Na grypę może potencjalnie zachorować każdy, jednak to, w jaki sposób dany pacjent ją przechodzi, a także jakie będą konsekwencje zachorowania są już kwestią indywidualną.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wyodrębnia kilka grup, dla których powikłania pogrypowe mogą być szczególnie groźne. Zaliczamy do nich:

Osobom należącym do grup ryzyka szczególnie zaleca się coroczne szczepienie przeciw grypie. Rekomendacja ta dotyczy także osób z ich najbliższego otoczenia, które potencjalnie mogą przenosić wirusy i doprowadzić do zarażenia osób bardziej zagrożonych poważnymi powikłaniami.

Więcej informacji o grupach ryzyka znaleźć można znaleźć na: grupy ryzyka powikłań pogrypowych

Opracowano na podstawie:
1. Antczak A. 2015. “Grypa – praktyczne kompendium”, Warszawa: Wydawca Medical Tribune Polska
2. https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/grypa/301312,czy-szczepienie-przeciwko-grypie-zmniejsza-ryzyko-choroby-alzheimera - Data ostatniego dostępu 07.2022
3. https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/grypa/279125,szczepienie-przeciwko-grypie-a-ryzyko-otepienia - Data ostatniego dostępu 07.2022
4. https://toolbox.eupati.eu/glossary/badania-kohortowe/?lang=pl - Data ostatniego dostępu 07.2022

Udostępnij
w social mediach: