Czy mamy powinny się szczepić?

Ciąża to dla kobiety okres wyjątkowy pod wieloma względami. Na jej barkach spoczywa odpowiedzialność za siebie i dziecko, które dopiero ma przyjść na świat. Nic więc dziwnego, że w ciągu tych ważnych miesięcy wiele przyszłych mam poszerza swoją wiedzę na temat zdrowia. Warto więc, by polegały wtedy na sprawdzonych informacjach, opartych na wiarygodnych źródłach.

W Internecie można spotkać się z opinią, że szczepionki są szkodliwe, a ich skład jest nie do końca wiadomy. Jednak znalezienie tych informacji jest proste - wystarczy wyszukać charakterystykę produktu leczniczego. Co jednak z bezpieczeństwem stosowanych substancji? Myśląc o tym warto być świadomym dwóch rzeczy.

Po pierwsze – znaczenie ma dawka - ile tych substancji jednorazowo zostanie przyjętych. Nawet woda, która w rozsądnych ilościach jest nam potrzebna do życia, w zbyt dużych może być nawet śmiertelna*. Słysząc o szkodliwych substancjach zawartych w produktach, które według badań naukowych są bezpieczne, należy zawsze zapoznać się dokładniej z tematem, by nie ulegać manipulacjom. Po drugie – szczepionki przechodzą niezwykle szczegółową kontrolę, żeby mieć pewność, że są możliwie jak najbardziej bezpieczne. Przed wprowadzeniem ich do sprzedaży prowadzone są długie badania, w tym także (finalnie) z udziałem przedstawicieli różnych grup testowych, mające na celu potwierdzenie skuteczności i bezpieczeństwa ich stosowania. Również na etapie produkcji przeprowadzane są wielokrotne kontrole – proces ten opisaliśmy dokładnie przy okazji wyjaśniania powodów braku szczepionek przeciw grypie w Polsce na jesieni 2020.

Jakie korzyści płyną ze szczepienia?

88% szczepionych kobiet uzyskuje poziom przeciwciał zapewniających ochronę. Dodatkową korzyścią szczepienia ciężarnej jest fakt, że działanie profilaktyczne utrzymuje się także w organizmie nowonarodzonego dziecka. Matczyne przeciwciała już w trakcie ciąży są transferowane do płodu. Potwierdzono, że w pierwszych sześciu miesiącach życia niemowlęta zaszczepionych matek chorują na grypę o 64,5% rzadziej, niż dzieci matek niezaszczepionych.

Szczepienie przeciw grypie chroni przyszłą mamę i jej dziecko nie tylko przed samą chorobą i hospitalizacją z jej powodu. Zmniejsza również potrzebę stosowania antybiotyków u niemowląt,których podawanie może prowadzić do dolegliwości, takich jak biegunka, bóle brzucha czy nawet grzybica. W czasie stosowania leków tego typu powikłania jelitowe ma od 11 do 40 procent dzieci.

Czy szczepienie jest bezpieczne dla matki i dziecka?

Liczne badania potwierdziły bezpieczeństwo i skuteczność szczepienia przeciw grypie u kobiet w ciąży. Udowodniono, że szczepienia nie powodują porodu przedwczesnego, poronienia, a także wad wrodzonych u dziecka. Temat ten został dokładnie sprawdzony przez naukowców i dobrze opisany. Listę przykładowych publikacji naukowych, w których zostało to wyjaśnione można znaleźć na naszej stronie, w zakładce poświęconej ciąży.

Skąd więc biorą się przypadki, w których szczepionka jednak zaszkodziła? Ze statystyki. Szczepionki, tak jak i wszystkie inne produkty lecznicze, nie są w 100% bezpieczne i ich podanie może spowodować wystąpienie niepożądanych odczynów poszczepiennych. Jednakże w znakomitej większości przypadków nie są one groźne - mają najczęściej charakter reakcji miejscowych – w miejscu podania zastrzyku mogą pojawić się np. trwające 2-3 dni zaczerwienienie, bolesność i obrzęk. Po szczepieniu mogą pojawić się również objawy grypopodobne, tj. gorączka, ból głowy, mięśni czy złe samopoczucie. Występują one rzadziej i ustępują po kilku dniach.

Bardzo rzadko dochodzi do ciężkich niepożądanych odczynów poszczepiennych. Mówiąc o nich ma się na myśli zespół Guillaina–Barrégo. Warto jednak pamiętać, że w naturalnym przebiegu grypy zdarza się on sześć razy częściej, niż po szczepieniu przeciw tej chorobie.

Dlaczego grypa jest niebezpieczna dla przyszłych mam?

Ciąża to czas zmniejszonej odporności na zakażenia. W jej trakcie wzrasta tendencja do obrzęku błony śluzowej nosa i gardła, zmienia się skład procentowy poszczególnych składników krwi, praca serca jest szybsza i wyrzuca ono więcej krwi na obwód. Zmniejsza się również pojemność płuc przy jednoczesnym zwiększeniu zapotrzebowania na tlen. W tym czasie kobiety są 4-5-krotnie bardziej narażone na ciężki przebieg grypy. U części kobiet spodziewających się dziecka grypa może zmienić się w zapalenie płuc. Tej grupie grozi także większe prawdopodobieństwo wystąpienia zapalenia mięśnia sercowego.

Zwiększa się również prawdopodobieństwo hospitalizacji. Aż 32% - 55% kobiet w ciąży chorujących na grypę jest zmuszonych do pozostania w szpitalu, a co dziesiąta z nich wymaga leczenia w oddziałach intensywnej opieki medycznej. W czasie pandemii grypy w 2009 roku oszacowano, że 5% zgonów miało miejsce właśnie u ciężarnych. Warto pamiętać, że grypa zagraża nie tylko przyszłej mamie, ale też jej dziecku. Może powodować przedwczesny poród, poronienie, a także ciężkie powikłania zdrowotne u noworodka. Dlatego tak ważna jest ochrona przyszłych mam przed grypą.

Opracowano na podstawie:
1. Antczak A. 2015. “Grypa – praktyczne kompendium”, Warszawa: Wydawca Medical Tribune Polska2. Neuzil K, Reed G, Mitchel E et al. Impact of influenza on acute cardiopulmonary hospitalizations in pregnant woman. Am J Rpidemiol 1998, 148, 1094-1102
3. Nitsch-Osuch A, Woźniak Kosek A, Brydak L: Szczepienia przeciw grypie u kobiet ciężarnych – bezpieczeństwo i skuteczność. Gin Pol 2013, 84, 56-61
4. Zaman K.,Roy |E., Arifeen S.E. i wsp Effectiveness of maternal influenza immunization in mothers and infants N. Engl. J. Med. 2008; 359:1555-1564. Doi: 10.1056/NEJMoa0708630
5. Jamieson D, Honein M, Rasmussen et al. H1N12009 influenza virus infection during pregnancy in the USA. Lancet 2009, 374, 451-458
6. Benovitz I, Esposito S, Gracey K et at. Influenza vaccine given to pregnant woman reduces hospitalization due to influenza in their infants. Clin Infect Dis 2010, 51, 1355-1361
7. Creanga A, Johnson T, Graitzer S at al. Severity of 2009 pandemic influenza A (H1N1) virus infection in pregnant woman. Obstet Gynecol 2010, 115, 717-726
8. Munoz F.M. Safety of influenza vaccines in pregnant woman. Am. J. Obstet. Gynecol., 2012; 207 (3): S33-S37. doi:10.1016/j.ajog.2012.06.072
9. https://twojezdrowie.rmf24.pl/cialo/ciaza/news-szczepienia-przeciw-grypie-dla-kobiet-w-ciazy-bedabezplatne,nId,5229294?#crp_state=1 - Data ostatniego dostępu 05.2021
10. https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/zdrowe-odzywianie/czy-mozna-przedawkowac-wode-aa-CaVs-Jb1KhMev.html - Data ostatniego dostępu 05.2021
* Przedawkowanie wody, zwane też przewodnieniem hipotonicznym pojawia się wtedy, gdy spożyjemy za dużo płynu, przez co nerki nie są w stanie go przefiltrować. Może to prowadzić do śmierci w wyniku obrzęku mózgu.
MAT-PL-2101932-1.0-06/2021

Udostępnij
w social mediach: